Łącznie odsłonięto i wyeksplorowano bution of features in the trench 88 obiektów, w tym 4 z okresu neolitu (cykl wstęgowy), 1 (drawing and elaborated by M. Ciesielski) obiekt ludności kultury łużyckiej i 14 z okresu wczesnego średniowiecza (Ciesielski 2004; 2006; 2008). Mogiła zbiorowa żołnierzy z II wojny światowej, Strzeleczki 2020.09.05 01.jpg 4,624 × 3,472; 9.18 MB Mogiła zbiorowa żołnierzy z II wojny światowej, Strzeleczki 2020.09.05 02.jpg 4,424 × 2,764; 6.48 MB W tym okresie w epoce neolitu, około 7.000 - 6.000 lat przed naszą erą, ludzi chowano często pod podłogami domów ich bliskich. W pewnych okolicznościach ich czaszki wyjmowano i pokrywano gipsem, by stworzyć twarz podobną do żywej. Uzupełniano je muszlami w miejscu oczu i malowano imitację włosów i wąsów. Vay Nhanh Fast Money. KurhanCmentarzysko kurhanowe Szwajcaria w okolicy SuwałkKurhan – rodzaj mogiły , w kształcie kopca o kształcie stożkowatym lub zbliżonym do półkolistego, z elementami drewnianymi, drewniano-kamiennymi lub kamiennymi (zobacz dolmen ), w którym znajduje się komora grobowa z pochówkiem szkieletowym lub ciałopalnym. Pomieszczenia grobowe, nieraz bardzo rozbudowane, mają zwykle konstrukcję kamienną bądź drewnianą, czasem są kute w litej skale[1].Wschodnioeuropejskiemu słowu „kurhan” odpowiada, używane w językach zachodnioeuropejskich, określenie „ tumulus ”.Spis treści1 Występowanie2 Przykłady Europejska część Rosji i Syberia i Azja Państwa Bliski Japonia3 Przypisy4 Zobacz też5 Bibliografia6 Linki zewnętrzne WystępowanieKurhany występują na obszarach Europy , Azji i Ameryki w epoce neolitu i żelaza ( kultura unietycka , trzciniecka , przedłużycka , także w niektórych lokalnych grupach kultury łużyckiej ). Rzadziej spotykane były także w kulturach okresu rzymskiego i wczesnośredniowiecznego . Przykłady kurhanów Polska Kopiec Krakusa w Krakowie Kopiec Wandy w Krakowie Stróża Kolonia ( gmina Kraśnik ), IX wiek Wielkopolskie piramidy w Łękach Małych koło Grodziska Wielkopolskiego – grupa 11 kurhanów z XVII wieku Poleski Park Narodowy – kurhany z epoki trzcinieckiej Łysa Góra; Sitaniec , okolice Zamościa Czarnocin koło Buska-Zdroju Miernów koło Buska-Zdroju Kopiec tatarski w Przemyślu Czerne na Mazurach Szwedzka Mogiła - wczesnośredniowieczny kurhan w Rejowcu Fabrycznym Grodzisko w Wysokiem Mazowieckiem Białogórze , między Zgorzelcem a Lubaniem - 200 mogił oraz grodzisko słowińskie Rezerwat Przyrodniczo-Archeologiczny „Grodzisko Runowo " Widawa ( powiat łaski ) - kurhan z okresu II - IV w. Cmentarzysko Jaćwingów w okolicach Suwałk Lubiatowo - kurhany w pobliżu leśniczówki Szklana Huta. Wzgórze Wisielców na wyspie Wolin Kurhan karniowicki w Karniowicach kurhany w Bierówce koło JasłaSzczeglińskie kurhany (w okolicach Szczeglina w woj. zachodniopomorskim) Puszcza Białowieska - Rezerwat krajobrazowy im. prof. Władysława Szafera ( kwadrat 387 C ) Rostołty w woj. podlaskim, kurhan kultury wielbarskiej Kuraszewo w woj. podlaskim, kurhan kultury wielbarskiej Wola Grójecka w woj. świętokrzyskim,gmina Ćmielów - kurhan z okresu neolitu, ok. 2 m wysokości Cmentarzysko w Węsiorach w woj. pomorskim Europejska część Rosji i UkrainaKrólewskie kurhany scytyjskie : Towsta Mohyła , Sołocha , Gajmanowa Mogiła , Czertomłyk , Melitopolski oraz Kelermeskie i Uljapskie na Kubaniu .Kurhany bosporańskie : Kul-Oba , Bolszaja Bliznica . Wielki Ipatowski koło Stawropola .Numer 4, Kutuluk koło Samary w Rosji , XXIV wiek . Ryżanówka , około 150 km na południe od Kijowa , III wiek . Syberia i Azja Środkowa Pazyryk – zespół 5 wielkich kurhanów z pochówkami wodzów plemion scyto- sackich , VI - V wiek Noin Uła – nekropola wielmożów Xiongnu , I wiek / I wiek . Issyk w Kazachstanie w kompleksie sackiej nekropoli królewskiej z VI - III wieku Cmentarzysko kurhanowe Berel w dolinie rzeki Buchtarmy w Kazachstanie - III wiek z najsłynniejszym kurhanem nr 11 Państwa bałkańskieTereny obecnej Bułgarii , Rumuni , Grecji , Serbii i europejskiej części Turcji (na obszarze dawnej Tracji , Dacji i Mezji )Kurhan Aleksandrowski, ok. IV wiek - w grobowcu zachowały się freski ze sceną polowania na dzika. grobowiec z Kazanłyku w środkowej Kurhan z Werginy w GrecjiGoljama KosmatkaSveticaZlatinica Kırklareli = bułg. ŁozengradNaip i Harekattepe w Tekirdağ SzwecjaHåga koło Uppsali , X wiek . Bliski Wschód Nemrut Dağı , w kommageńskim kompleksie świątynno-sepulkralnym w południowo-wschodniej Turcji, I wiek JaponiaWielki Kurhan cesarza Nintoku na wyspie Honsiu Przypisy↑ Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, ss. 83, 84. . Zobacz też budowle megalityczne tumulus teoria kurhanowa Parafialny Ośrodek Pamięci Zmarłych w Karniowicach Bibliografia( ros. ) Акишев "Курган Иссык", "Искусство", Москва, 1978 ( Akiszew „Kurhan Issyk”, wyd. Isskustwo, Moskwa, 1978); [1] ( duń. ) Almgren, O. "Kung Björns hög" och andra fornlämningar vid Håga, 1905 (za anglojęzyczną Wikipedią)( fr. ) Domaradzki „Pitiros i Thasos. Structures economiques dans la peninsule balkanique aux VII-II siecles avant Opole 2000Faridis K. „Vergina”, Wydawnictwo Rekos Ltd., Thessaloniki-Oreokastro 2006, s. 36 (wydanie polskie w tłum. Barbary Marii Hantel-Galatou), Praca zbiorowa „Encyklopedia sztuki starożytnej”, WaiF i Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 126, 171, 248, 325, 326, 347-349, 348-349, 386, 425, 431, 462, 534, 575-576, 590-591, (PWN), (WaiF) Linki zewnętrzne O Kutuluku z „Archeology”, magazynu Amerykańskiego Instytutu Archeologicznego ( ang. ) O Ipatowie z „Archeology ( ang. ) Cmentarzysko Berel ( ros. ) O Ryżanówce (Tutanchamon ukraińskich stepów - Muzeum Archeologiczne w Krakowie) Przewodnik "Śladami Pierwotnych Kultur: Grodziska - Święte miejsca - Kamienne kręgi - Kurhany" , format PDF. Puszcza Białowieska - Kurhany (kwadrat 387C) Inne hasła zawierające informacje o "Kurhan": Język prasłowiański ( biz. palátion) z językami tureckimixomǫto, kъnęga/kъniga, kolpakъ/klobukъ z językami dackimi i północnotrackimimogyla, Kurhan (dac. kurgan) Fleksja Obok liczby pojedynczej i mnogiej istniała liczba podwójna . Deklinacja ... Archeologia zazwyczaj były to prace o charakterze kolekcjonerskim bez prowadzenia dokumentacji naukowej. Źródła archeologiczneKurhan starożytny w Szklanej Hucie na PomorzuStarożytny Kurhan na Suwalszczyźnie w miejscowości ... Stanowisko archeologiczne ... Tracja ... Wołgograd ChRL Chengdu , ChRL Kruševac , Serbia Ruse , Bułgaria Płońsk , Polska Zobacz też Dom Pawłowa Fontanna Barmalei Kurhan Mamaja ... Bitwa stalingradzka mogło zginąć nawet 250 tys. utrzymywali w tym momencie walki strategiczny Kurhan Mamaja – na radzieckich mapach wojskowych oznaczony jako wzgórze 102 – ... Atena Partenos ... Cywilizacja doliny Indusu było miastami. Największe z nich, jak: Dholavira, Harappa , Lothal (w gudźarati dosłownie Kurhan umarłych), Mohendżo-Daro (podobnie Kurhan umarłych w sindhi ) czy Rakhigarhi miały po ... Janka Kupała kłopotów z cenzurą . W kwietniu 1910 roku zakończone zostają prace nad poematem Kurhan, a w sierpniu poeta kończy poemat Son na Kurhanie – jeden ... Władysław III Warneńczyk ... Inne lekcje zawierające informacje o "Kurhan": Hasło nie występuje w innych lekcjach! Publikacje nauczycieli Logowanie i rejestracja Czy wiesz, że... Rodzaje szkół Kontakt Wiadomości Reklama Dodaj szkołę Nauka W neolicie tylko mała część mężczyzn przekazywała swoje geny – dzieci miał jeden mężczyzna na 17 kobiet. Badacze próbują ustalić, jakie były przyczyny takiej nierówności. Epoka neolitu to fascynujący okres w dziejach ludzkości. Wydawałoby się, że był to czas pokoju i łagodności, w końcu bojowi myśliwi wymienili łuki, oszczepy i noże na motyki i siekierki. Z badań wynika, że było jednak na odwrót. Ogromne budowle megalityczne, których przeznaczenie nie zawsze jest jasne, wymagały doskonałego zarządzania i przymuszania ludzi do ciężkiej pracy. Są też ślady masakr i potwornych praktyk, zapewne kultowo-magicznych, podczas których mordowano i ćwiartowano ludzi. W to wszystko ciekawie wpisują się badania genetyczne. Okazuje się, że pod koniec neolitu, czyli ok. 7–5 tys. lat temu, swoje geny przekazywał tylko jeden mężczyzna na 17 kobiet. Linia męska była więc genetycznie mocno zredukowana. Genetyczne wąskie gardło w neolicie Do takiego wniosku doszedł międzynarodowy zespół naukowców kierowany przez Monikę Karmin z uniwersytetu w Tartu w Estonii. Na łamach „Genome Research” (2015 r.) zauważyli oni w okresie późnego neolitu rodzaj „genetycznego wąskiego gardła” na chromosomie Y, odpowiedzialnym za przekazywanie genów w linii męskiej (za linię żeńską odpowiada DNA mitochondrialne). Czyżby populacja mężczyzn gwałtownie wyginęła? Czy też większość z nich stała się bezpłodna? Nawet jeśli weźmie się pod uwagę, że stres i choroby związane ze zmianą stylu życia (przejściem z myślistwa i zbieractwa na uprawę roli) spowodowały podwyższoną śmiertelność słabszych niż dziewczynki chłopców lub przyczyniły się w jakiś sposób do ich bezpłodności, to nie wyjaśnia aż tak dużej dysproporcji. Czytaj także: Kobiety i mężczyźni. Co nas w sobie przyciąga? Mężczyźni nie rozmnażali się ze względu na zmiany kulturowe? Co się zatem stało? Zwolennicy dominacji matriarchatu i rządów Wielkiej Bogini Matki mogliby tu znaleźć argument dla hipotezy o silnych społecznościach kobiet, które wykorzystywały mężczyzn jedynie jako „samców rozpłodowych”. Niestety przeczą temu znaleziska archeologiczne. W wielu kulturach neolitycznych groby mężczyzn są bogatsze i większe niż kobiet, a badania kości dowodzą, że panom wiodło się lepiej niż paniom, które były bardziej niż oni niedożywione i przepracowane. Wiele wskazuje na to, że kobiety nie miały wtedy zbyt wiele do powiedzenia, a związek ze znaczącym mężczyzną zwiększał ich oraz ich potomstwu szansę na przetrwanie (często bogatsze groby kobiet znajdują się w pobliżu pełnego darów grobu jakiegoś znaczącego mężczyzny). Według zespołu Moniki Karmin przyczyną, dla której rozmnożyło się tak niewielu mężczyzn, są zmiany kulturowe, jakie zaszły w trakcie rewolucji neolitycznej. Bo choć sam proces przebiegał różnie w różnych częściach świata, zawsze wiązał się z przejściem na osiadły tryb życia, a więc zabraniem terenów łowieckich myśliwym i przekształceniem ich w pola i pastwiska. W momencie gdy człowiek zdecydował się osiąść i uprawiać rolę, stary system, bogowie i społeczne zależności przestały się sprawdzać. Ludzie zaczęli być od siebie zależni, przy czym jedni zyskiwali więcej, inni mniej. Sprytniejsi gromadzili dobra (nadwyżki produkcyjne), a co za tym idzie, również władzę, co spowodowało wykształcenie się warstw wyższych. Aby uzasadnić i utrwalić ich uprzywilejowaną pozycję, wymyślono religie i obrzędy. Czytaj także: Tajemnice neolitycznych kamiennych kręgów Silny system patriarchalny w końcówce neolitu Nowy system ekonomiczny oparty na rolnictwie faworyzował zatem rozwój społeczeństw zhierarchizowanych, w których elita miała możliwość łatwiejszego przekazywania swoich genów. Preferowano już nie najsilniejszych mężczyzn w sensie biologicznym, tylko najbogatszych i „najlepiej ustosunkowanych”, co spowodowało, że rozmnażali się tylko oni i ich synowie. Ostatnio badacze z Uniwersytetu Stanforda – socjolog Tian Chen Zang, matematyk Alan Aw i biolog Marcus Feldman – zaproponowali w artykule w „Nature Communications” inne wytłumaczenie tego fenomenu. Na podstawie obserwacji rozprzestrzeniania się różnych haplogrup na chromosomie Y odrzucili wyjaśnienie, że przyczyną jest rozpowszechnianie osad rolniczych i fakt, że atrakcyjniejsi byli rolnicy niż lokalni łowcy-zbieracze. W końcu okres, kiedy mężczyźni przestają się rozmnażać, ma miejsce nie na samym początku, tyko raczej pod koniec neolitu. Według nich przyczyną nie były też nierówności społeczne, ale silnie pilnowany system patriarchalny, oparty na liniach ojcowskich (patrylinearny). Zredukował on różnorodność męskich chromosomów, bo zakładał, że mający wspólnego przodka mężczyźni pozostawali w rodzinie (w domu), a kobiety pochodziły z zewnątrz. Zarówno badania genetyczne, jak i izotopów strontu z zębów potwierdzają absolutną dominację patrylokalności (żona zamieszkuje w domu męża) w epoce neolitu. Mężczyźni ofiarami wojen toczonych między klanami Drugą przyczyną jest według tria ze Stanforda wzrost konkurencji i jej następstwo, czyli wojny. Grupy mężczyzn tworzących rodzinne klany rywalizowały ze sobą, walczyły o ziemię, dobra i kobiety. Wojny między rodzinami mogły kończyć się wyginięciem całej męskiej linii (zabijano nawet niemowlaki płci męskiej). A zwycięzcy zabierali ze sobą kobiety, które nadal przekazywały swoje geny. Koniec okresu redukowania męskich linii genetycznych badacze wiążą z powstaniem ok. 5 tys. lat temu pierwszych państw i włączeniem struktur rodzinnych w większe i bardziej złożone systemy społeczne. Mężczyźni w neolicie mieli przechlapane! Pomysł Amerykanów wydaje się sensowny, choć da się go podważyć. W końcu człowiek agresję ma w genach i walki prowadzi wcale nie od momentu, gdy zaczął prowadzić osiadły tryb życia, choć z pewnością wtedy stały się one częstsze i lepiej zorganizowane. Być może nie ma jednej odpowiedzi, która tłumaczy, dlaczego tylko niektórzy mężczyźni przekazali swoje geny. Z pewnością jednak badacze będą starali się zgłębić to niezwykle ciekawe zagadnienie. Tak czy inaczej jeśli ktoś myśli, że w dzisiejszych czasach mężczyźni mają pod górkę, bo system patriarchalny trzęsie się w posadach i kobiety zaczynają dominować w obszarach przedtem dla nich niedostępnych – grubo się myli. Jak widać w czasach, gdy tworzyły się systemy patriarchalne, panowie mieli przechlapane, a ich dostęp do kobiet był ograniczony. Mimo gwałtownego wzrostu ludności –bardziej niż kiedykolwiek w dziejach ludzkości. Czytaj także: Czego się boją współcześni mężczyźni Neolit to młodsza epoka kamienia. Była dawniej nazywana epoką kamienia gładzonego. Od starszej epoki kamienia, czyli paleolitu, miał ją odróżniać sposób obróbki kamienia, który to miał być głównym materiałem do produkcji narzędzi. Te z kolei były niezbędne, by człowiek żyjący w paleolicie mógł polować na grubego zwierza, bo to on miał być podstawą jego wyżywienia. O paleolicie i wyobrażeniu ludzi z tej epoki, jako prymitywnych łowcach, pisałam w części pierwszej „Podziału dziejów na epoki”, by się nie powtarzać, przypomnę w skrócie i nieco żartobliwie ich obraz. Dla wielu były to prymitywne, zarośnięte typy, odziane w skóry, ganiające za mamutem lub reniferem, mieszkające w jaskiniach lub dziwacznych szałasach z kości i skór. To obraz wdrukowany tak mocno w nasze głowy, że trudno z nim dyskutować. Owe prymitywne grupy ludzi, rozsiane po ziemi żyć miały bez większych zmian w gospodarce dziesiątki tysięcy lat, aż do nagłej zmiany klimatu, jaka nastąpiła między 12 a 8 tysięcy lat Skończył się wtedy plejstocen, lodowce ustępowały, a ogromne obszary lądu zostały zalane przez nagły wzrost ilości uwolnionej z nich wody. Poziom mórz podniósł się o kilkadziesiąt metrów, zalewając ogromne lądy jak Doggerland, topiąc dawne osady, zbudowane nad brzegami wody jak Izraelskie megality. Na dobrą sprawę nie wiemy, co przykryła woda, bo może to nadal spokojnie leżeć sobie na dnie mórz i oceanów pod warstwą mułu, nad którą pływają nurkowie, statki. Tylko ryby i krewetki wiedzą co kryje dno morskie. Ogromne masy wody nie koniecznie pojawiały się spokojnie. Mamy dowody na ogromne tsunami, jakie przetoczyło się chociażby na Morzu Północnym. Spokojnie mogę powiedzieć, że stary świat zginął przez wodę. Zmiany klimatyczne, które spowodowało ocieplenie, są tak naprawdę nie do oszacowania. Wiadomo za to, że w tym czasie, gdzieś między 11 a 8 tysięcy lat nagle wybucha cywilizacja. Chociaż pierwotnie termin neolit wprowadzono by zaznaczyć zmiany w sposobie obróbki kamienia, dzisiaj nikt już tak go nie rozumie. Tak zwana rewolucja neolityczna to nagłe zmiany sposobu życia, jakie zaszły w dawnych społeczeństwach. Podstawową miała być zmiana gospodarki ze zbierackiej na rolniczą, więc początek uprawy roślin. Hodowla miała zastąpić polowania, jako podstawowe sposoby zdobycia mięsa, a wędrowny tryb życia miał się zmienić na osiadły. Cały czas używam dla początku neolitu formy „miał”, zamiast twierdzić autorytatywnie, że to był ten moment, kiedy osiedliśmy budując domy, wsie i miasta, zamiast wędrować oraz udomowiliśmy co się dało otaczając się polami, sadami, stadami i wszelkimi futrzakami. Pojawia się tu bowiem problem z datowaniem momentu owej zmiany. Weźmy jako przykład zboża. Pszenica to dzisiaj podstawowe zboże, jakie konsumujemy nie tylko w Europie. 68 dzisiejszych jej odmian pochodzi od dziko rosnącej pszenicy, którą po dziś dzień spotkacie na zboczach góry Karaca Dağ w Kurdystanie. Ta góra leży praktycznie pośrodku rejonu, w którym odkryto oceniane na dzisiaj, jako najstarsze neolityczne osiedla. Około 130 km dalej znajdują się ruiny słynnego Göbekli Tepe, uważanego za najstarszą w dziejach świata świątynię. Odkrycie starej odmiany dzikiej pszenicy nie oznacza jednak, że to stamtąd pochodzą jej dzisiejsze odmiany, że tam została udomowiona. Chociaż dzisiaj występuje na Karaca Dağ jako dzika roślina, nie musiało tak być 8 czy 10 tysięcy lat temu. Być może rosła tam, a może została przyniesiona przez ludzi, którzy ją uprawiali. Najstarsze zboża, jakie dzisiaj znamy, pochodzą z wykopalisk w Syrii, Anatolii i Jerychu. Czy są to zboża uprawiane przez mieszkańców, czy zebrane dzikie kłosy nie wiemy. Dlaczego wyjaśni wam cytat z „Historii Bliskiego Wschodu w starożytności” autorstwa Julii Zabłockiej. „W ostatnim dziesięcioleciu różne ośrodki naukowe przeprowadziły eksperymentalne badania polowe w celu ustalenia wydajności pracy przy sprzęcie dzikich zbóż w różnych warunkach glebowo-klimatycznych. Okazało, się, że w ciągu l godziny nieuzbrojoną ręką zebrać można 1,5 — 2 kg kłosów, a za pomocą noży kamiennych 2,5 kg. Minimalny plon trzytygodniowych żniw przy tej wydajności pracy kształtować się musiał w granicach ok. 500 kg kłosów na 1 pracownika. Wszystko jednak wskazuje na znacznie wyższe wskaźniki, gdyż człowiek pierwotny przewyższał swymi umiejętnościami uczonych biorących udział we wspomnianych eksperymentach. Pewne w każdym razie, że zbieractwo dzikich traw zbożowych, przy stosunkowo niewielkim wysiłku, zapewniało całemu plemieniu znośną egzystencję. Dlatego też z takim uporem oddawano się zbieractwu nawet w czasach, gdy już zaczęto uprawiać zboża”. O śladach ścinania roślin, nieważne czy z uprawy, czy zbieractwa świadczą sierpy z charakterystycznymi wyświeceniami. To wyświecenie wygląda jak bardzo gładka, błyszcząca, jakby pokryta tłustą powłoką powierzchnia kamiennego ostrza. Takie ślady są na znaleziskach datowanych na 10-8 tysięcy lat. Skoro jesteśmy przy kamieniu, ostrzach i uprawie zbóż to warto wspomnieć, że już na początku neolitu kwitł handel obsydianem. Wydobywano go, chociażby na wyspie Milos, a znajdowano na stałym lądzie. Jednym z miejsc ciekawych do zastanowienia się nad początkami neolitu jest jaskinia Franchthi leżąca na Peloponezie. Jej mieszkańcy wykorzystywali obsydian sprowadzany właśnie z Milos. Skoro importowali towar z wyspy, musieli mieć łodzie i znać się na żegludze morskiej. Potrzebne im były zresztą nie tylko do sprowadzania obsydianu, ale i łowienia tuńczyków, które stanowiły spory procent mięsa, jakie zjadali. Łodzie i to w większości morskie oraz zjadanie ryb i innych morskich żyjątek, wyraźnie przeważa nad tym, co pływało w słodkich wodach a znajdujemy w osadach neolitycznych. Moment rozwoju morskiej żeglugi starożytnych najwyraźniej przeoczyliśmy w badaniach, tak jak pojawienie się miast. Stałe osady z domami i murami obronnymi pojawiającymi się nagle, to jeszcze jakoś da się przełknąć, ale ufortyfikowane miasta już trudniej. Takim miastem było Jerycho, otoczone murem z potężnymi basztami i fosą. To na początku neolitu wybudowano Göbekli Tepe, więc ludzie dobrze wiedzieli jak budować z kamienia tak, by szczęka opadła widzącym ich dzieła nawet po 10 – 8 tysiącleciach. Wiele wskazuje jednak na to, że wielkie miasta i osiadły tryb życia nie musiały oznaczać uprawy roślin. Jednym z argumentów za osiadłym trybem życia, związanym z uprawą i większą rolą zbieractwa zbóż jest żarno. Ma być duże i ciężkie, co przemawia za uziemieniem zjadaczy zbóż. Czy jednak zawsze żarna musiały być ogromne? Niekoniecznie Można improwizować i tworzyć rozcieracze z tego, co jest pod ręką. Wybuch neolitu miał miejsce między 12 a 8 tysiącleciem i chociaż trudno autorytatywnie stwierdzić, że stało się to w jednym miejscu, z którego rozprzestrzenił się on po ziemi, to wiele znaków wskazuje, że istniały centra neolityzacji. Miejscem najbardziej znanym z podręczników jest Żyzny Półksiężyc. Stąd miały nowe sposoby życia rozejść się do kolejnych rejonów ziemi jak Europa, Afryka na styku Sahary, Egiptu i Sudanu oraz Chiny, co do których trwa dyskusja czy jednak nie były to niezależne zmiany w gospodarce no i oczywiście Ameryka z ośrodkami w Peru i Meksyku. Data startowa dla rolnictwa jest w każdym z nich nieco inna. Moim zdaniem Stary Świat można traktować, jako jedną historię. W Nowym Świecie sprawy idą nieco wolniej czy raczej inaczej. Mamy tu do czynienia z innymi roślinami, zwierzętami. Krótko mówiąc, Ameryka pomimo wielu podobieństw, chociażby w mitach, religii jednak stanowi osobną opowieść o dziejach ludzi. Potraktujcie ten artykuł jedynie jako wstęp do tematu neolitu. Pojawienie się miast, zmiany w uprawie i hodowli, zmiany w produkcji narzędzi to bardzo szerokie tematy wymagające poświęcenia każdemu oddzielnego miejsca. Podstawowe informacje, jakie warto byście zapamiętali o neolicie to ramy czasowe: trwał od około 12/10 tysiąclecia do około 4 tysiąclecia Powszechna staje się wtedy uprawa roślin, hodowla zwierząt, budowa stałych osad i wielkich miast, powstają pierwsze ośrodki świątynne, cegła i ceramika. Właściwie od jego początku wszystko toczy się już normalnie mając tylko okresy mniej lub bardziej rozwinięte w naszej ocenie. Prowokacyjnie nieco powiem, że to wtedy z wielkiej wody wyłoniła się rozwinięta cywilizacja. Temat rozwinę kiedyś i na pewno dodam tu link. Beata Uważasz, że artykuł może się komuś przydać – prześlij go dalej. Chcesz być informowany o nowych wpisach na Podkopie subskrybuj go na maila (w bocznej kolumnie strony). Pomożesz mi w utrzymaniu i rozwoju Podkopu stawiając mi „kawę” lub zostając Patronem Podkopu.

mogiła z okresu neolitu